Khi bắt đầu làm việc với các vi điều khiển như Arduino Pro Mini, ESP8266, STM32 hay các board không có cổng USB tích hợp, bạn sẽ sớm nhận ra mình cần một thiết bị trung gian để kết nối máy tính với mạch. Đó chính là module chuyển đổi USB to UART – một món nhỏ nhưng rất quan trọng.

Hiện nay, ba loại module phổ biến nhất là CH340, CP2102 và FT232RL. Vậy nên chọn loại nào? Loại nào rẻ? Loại nào ổn định? Loại nào dễ dùng và tránh được lỗi vặt? Cùng tìm hiểu từ đầu đến cuối trong bài viết này – để chọn đúng ngay từ lần đầu tiên, tiết kiệm cả tiền bạc lẫn thời gian.

1. USB to UART là gì? Dành cho ai chưa biết

UART (Universal Asynchronous Receiver/Transmitter) là chuẩn giao tiếp nối tiếp đơn giản và rất thường gặp trong các dòng vi điều khiển. Nhưng máy tính của bạn thì lại không hỗ trợ UART, mà chỉ có cổng USB. Lúc này, module USB to UART chính là cầu nối giữa hai thế giới.

Bạn cần nó khi:

Nạp code cho Arduino Pro Mini, ESP8266, ESP32, STM32...
Giao tiếp serial với cảm biến, mạch ngoại vi, hoặc module WiFi/Bluetooth
Debug dữ liệu qua cổng UART trong quá trình phát triển mạch

Nghe có vẻ nhỏ, nhưng nếu chọn sai module, bạn có thể gặp đủ thứ rắc rối: không nhận cổng COM, mất kết nối giữa chừng, truyền dữ liệu chập chờn, hoặc thậm chí nạp code không được.

2. Ba dòng module phổ biến hiện nay

2.1. CH340 – Giá rẻ, đủ dùng

CH340 là dòng chip chuyển đổi do WCH (Trung Quốc) sản xuất, có mặt trên hầu hết các board giá rẻ.

Ưu điểm:

Giá rẻ nhất trong 3 loại
Dễ tìm, phổ biến, có nhiều module tương thích

Nhược điểm:

Một số máy Windows phải cài driver thủ công
Không ổn định lắm khi truyền dữ liệu liên tục hoặc tốc độ cao

Khi nào nên chọn?

Nếu bạn là sinh viên, làm đồ án, DIY đơn giản hoặc chỉ cần nạp code, thì CH340 là đủ. Miễn là bạn cài đúng driver, nó hoạt động rất ổn.

2.2. CP2102 – Cân bằng giữa giá và hiệu năng

CP2102 là dòng chip của Silicon Labs (Mỹ), được đánh giá cao nhờ sự ổn định và tương thích tốt.

Ưu điểm:

Driver chính hãng, dễ cài, hỗ trợ tốt cho cả Windows, Linux và macOS
Tốc độ truyền cao hơn CH340, kết nối ổn định hơn

Nhược điểm:

Giá cao hơn CH340 một chút
Một số module không có jumper chuyển mức điện áp

Khi nào nên chọn?

Bạn cần module ổn định hơn để làm việc lâu dài với ESP8266, ESP32, hoặc dùng trong dự án cá nhân nghiêm túc. CP2102 là lựa chọn cực kỳ hợp lý, nhất là nếu bạn thường xuyên làm việc với UART.

2.3. FT232RL – Ổn định và xịn nhất

FT232RL của FTDI (Anh) là dòng chip chuyên nghiệp, được tích hợp trong nhiều sản phẩm thương mại và thiết bị công nghiệp.

Ưu điểm:

Tốc độ và độ ổn định rất cao
Driver có sẵn trong Windows, Linux, không cần cài gì thêm
Có thể cấu hình nhiều chức năng nâng cao (với phần mềm FT_PROG)

Nhược điểm:

Giá cao nhất trong 3 loại
Trên thị trường có rất nhiều chip giả, nếu không cẩn thận dễ mua nhầm

Khi nào nên chọn?

Nếu bạn đang làm sản phẩm thương mại, thiết bị công nghiệp, hoặc đơn giản là muốn một lần đầu tư, dùng lâu dài, thì FT232RL là lựa chọn tốt. Tuy nhiên, chỉ nên mua ở nơi uy tín để đảm bảo chip thật.

3. Bảng so sánh nhanh 3 loại module USB to UART

Tiêu chí	CH340	CP2102	FT232RL
Giá thành	Rẻ nhất	Trung bình	Cao nhất
Độ ổn định	Tạm ổn	Ổn định	Rất ổn định
Cài đặt driver	Có thể cần cài	Dễ cài	Có sẵn luôn
Hỗ trợ hệ điều hành	Windows/Linux	Đa nền tảng	Đa nền tảng
Tốc độ truyền dữ liệu	Trung bình	Tốt	Rất tốt
Phù hợp với	DIY, học tập	Dự án cá nhân	Thiết bị thương mại

4. Một vài lưu ý khi chọn mua

Điện áp logic: Một số module chỉ hỗ trợ 5V, trong khi nhiều board vi điều khiển dùng 3.3V. Nên chọn module có jumper/chuyển đổi giữa 3.3V và 5V.
Loại cổng USB: Module dùng microUSB hay USB-C cũng ảnh hưởng đến việc kết nối với máy tính.
Chân tín hiệu đầy đủ: Ngoài TX/RX, nên chọn module có thêm các chân RTS, CTS, DTR để hỗ trợ các chế độ nạp tự động.
Mua đúng nơi uy tín: Nhất là với FT232RL – rất dễ dính chip fake, gây lỗi không rõ nguyên nhân.

5. Nên chọn module nào?

CH340 → Nếu bạn cần module rẻ, dùng tạm cho các project học tập, DIY nhỏ gọn.
CP2102 → Nếu bạn cần kết nối ổn định hơn, tốc độ tốt, giá vẫn hợp lý.
FT232RL → Nếu bạn muốn độ tin cậy cao nhất, dùng trong sản phẩm lâu dài, hoặc ứng dụng công nghiệp.

Kết luận

Module USB to UART là món không thể thiếu khi làm việc với vi điều khiển. Dù nhỏ, nhưng nếu chọn đúng, bạn sẽ tiết kiệm được rất nhiều thời gian cài đặt, tránh lỗi vặt và đảm bảo thiết bị của mình hoạt động ổn định.

Hi vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về sự khác nhau giữa CH340, CP2102 và FT232RL, cũng như chọn được loại phù hợp với nhu cầu thực tế của mình.

Nếu bạn đang phân vân chưa biết chọn loại nào, hãy để lại bình luận – hoặc tham khảo các module USB to UART có sẵn trên Thegioiic.com nhé!