Trong thế giới hệ thống nhúng (embedded systems), hai cái tên quen thuộc luôn được đặt lên bàn cân chính là Arduino và Raspberry Pi. Dù đều là những nền tảng lý tưởng để phát triển các dự án điện tử, nhưng chúng lại có cách tiếp cận hoàn toàn khác nhau – cả về phần cứng lẫn phần mềm.

Vậy đâu là sự khác biệt chính? Bạn nên chọn cái nào cho dự án của mình: một chiếc vi điều khiển đơn giản như Arduino, hay một máy tính nhúng đa năng như Raspberry Pi?

Bài viết sau sẽ giúp bạn làm rõ!

1. Tổng quan: Arduino và Raspberry Pi là gì?

1.1. Arduino – nền tảng vi điều khiển tối ưu cho điều khiển thời gian thực

Arduino là một nền tảng phần cứng mã nguồn mở, sử dụng vi điều khiển (microcontroller) như ATmega328P (Arduino Uno), hoạt động ở mức cực kỳ đơn giản nhưng hiệu quả. Thiết kế của Arduino phù hợp với những ứng dụng cần điều khiển I/O trực tiếp, thời gian thực, tiêu tốn ít tài nguyên và dễ dàng lập trình với ngôn ngữ Arduino C.

Arduino giống như “bộ não phản xạ” – chuyên xử lý nhanh những tín hiệu đơn giản, theo thời gian thực.

1.2. Raspberry Pi – máy tính mini có thể chạy hệ điều hành

Raspberry Pi, ngược lại, là một máy tính nhúng cỡ nhỏ với khả năng xử lý mạnh mẽ. Nó có thể chạy hệ điều hành Linux (Raspberry Pi OS, Ubuntu, v.v), hỗ trợ đa nhiệm, lập trình với Python, C/C++, Node.js, kết nối Internet, và có cả giao diện đồ họa.

Raspberry Pi giống như “máy tính thu nhỏ”, lý tưởng cho các dự án có tính phức tạp cao, đòi hỏi tính toán và kết nối mạnh mẽ.

2. So sánh chi tiết: Raspberry Pi vs Arduino

Tiêu chí	Arduino	Raspberry Pi
Kiến trúc	Vi điều khiển (MCU)	Vi xử lý (MPU) chạy hệ điều hành
Hệ điều hành	Không	Có (Linux)
Khả năng lập trình	Đơn luồng, thời gian thực	Đa nhiệm, xử lý song song
Ngôn ngữ lập trình	C/C++ (Arduino IDE)	Python, C/C++, Java, v.v.
Kết nối Internet	Phải thêm module (ESP8266...)	Có sẵn (WiFi, Ethernet)
GPIO	Rất phù hợp cho I/O digital/analog	Cũng có GPIO nhưng ít tính thời gian thực
Tốc độ xử lý	Chậm hơn, thường <100 MHz	Nhanh hơn (1–1.5 GHz)
Bộ nhớ RAM	Rất nhỏ (~2KB–256KB)	Lên tới 1GB, 4GB, thậm chí 8GB
Phù hợp với	Điều khiển rơ-le, LED, cảm biến, robot đơn giản	Ứng dụng camera, AI, xử lý dữ liệu, web server
Khởi động	Gần như tức thì	Mất vài giây do phải nạp hệ điều hành
Giá thành	Rẻ hơn (~100–200K)	Cao hơn (~700K–1.5 triệu+)

3. Dự án nào nên dùng Arduino?

Bạn nên chọn Arduino nếu:

✅ Cần điều khiển tín hiệu vào/ra ở mức cơ bản như đọc cảm biến, bật/tắt LED, động cơ servo…
✅ Muốn phát triển hệ thống phản hồi tức thì, thời gian thực, không bị ảnh hưởng bởi hệ điều hành.
✅ Ưu tiên tối ưu chi phí, độ ổn định cao, dễ lập trình và dễ bảo trì.
✅ Dự án mang tính học tập, DIY đơn giản, cần độ tin cậy cao hơn là phức tạp.

Ví dụ: Robot dò line, máy tưới cây tự động, bộ điều khiển nhiệt độ, cảm biến gas, bãi giữ xe tự động...

4. Khi nào nên chọn Raspberry Pi?

Hãy chọn Raspberry Pi nếu:

✅ Bạn cần sức mạnh xử lý cao, thực hiện các tác vụ như nhận diện hình ảnh, truyền phát video, xử lý dữ liệu lớn.
✅ Dự án yêu cầu kết nối mạng mạnh, sử dụng giao diện đồ họa, chạy web server, hoặc cần nhiều ngôn ngữ lập trình.
✅ Bạn làm việc với camera, AI, giao tiếp giữa thiết bị qua TCP/IP, hoặc cần lưu trữ dữ liệu lớn.

Ví dụ: Trạm thời tiết có camera, hệ thống giám sát an ninh, thiết bị phát hiện vật thể, giao diện người dùng (UI) điều khiển bằng màn hình cảm ứng.

5. Có nên kết hợp Raspberry Pi và Arduino trong cùng một dự án?

Câu trả lời là hoàn toàn có thể, và trong nhiều trường hợp, đây chính là giải pháp tối ưu.

Arduino sẽ xử lý các tín hiệu cảm biến, điều khiển relay, đọc analog... nhanh và chính xác.
Raspberry Pi sẽ chịu trách nhiệm giao tiếp người dùng, lưu trữ dữ liệu, gửi thông báo, xử lý hình ảnh...

Hai nền tảng có thể giao tiếp với nhau qua UART, I2C hoặc USB, giúp tận dụng ưu điểm của cả hai.

Kết luận: Chọn đúng công cụ – thành công 50%

Dù Arduino hay Raspberry Pi, mỗi nền tảng đều có ưu thế riêng. Điều quan trọng nhất là hiểu rõ mục tiêu của dự án để đưa ra lựa chọn chính xác:

⚙️ Cần xử lý tín hiệu đơn giản, thời gian thực ➝ Arduino
🖥️ Cần sức mạnh tính toán, giao tiếp mạng, GUI ➝ Raspberry Pi
🧠 Cần cả hai? ➝ Kết hợp Arduino + Raspberry Pi

🔗 Khám phá module Arduino, Raspberry Pi chính hãng tại Thegioiic: